In Nederland hebben bijna 1,6 miljoen mensen artrose, waarvan ongeveer tweederde vrouwen en een derde mannen zijn (2021). Elk jaar komen er meer dan 43.000 nieuwe gevallen van knieartrose bij, bijna 30.000 nieuwe gevallen van heupartrose en nog eens 45.000 mensen ontwikkelen artrose in andere gewrichten. Als deze trend zich voortzet, zal het aantal mensen met artrose naar verwachting met 36% toenemen, wat in 2040 neerkomt op bijna 2,2 miljoen mensen.

Ongeveer 5% van de mensen met artrose ondergaat jaarlijks een gewrichtsvervangende operatie. In 2023 werden er iets meer dan 80.000 van deze operaties uitgevoerd in Nederland. Vergelijkbare cijfers gelden voor België, ondanks de kleinere bevolking. Als de huidige groei aanhoudt, zullen er in 2040 bijna 111.000 gewrichtsvervangende operaties nodig zijn. Dit zou zonder inflatie al meer dan 1,1 miljard euro kosten, en inclusief inflatie kan dit oplopen tot ongeveer 1,5 miljard euro.

Wat zijn de reguliere behandelingen voor artrose zonder operatie?

Laten we eens kijken naar wat de Nederlandse huisartsenrichtlijnen zeggen over de behandeling van artrose.

De adviezen zijn onder andere:

• Regelmatig bewegen: Minstens een half uur per dag matig intensief bewegen.
• Gewichtsreductie: Aanbevolen bij een BMI van 25 kg/m² of hoger.
• Oefentherapie: Overweeg een programma onder begeleiding van een fysiotherapeut als het moeilijk is om voldoende te bewegen.
• Hulpmiddelen: Denk aan een wandelstok (aan de gezonde kant) of een rollator bij klachten tijdens dagelijkse activiteiten.
• Medicatie: Begin met paracetamol (3-4 keer per dag 500-1000 mg, maximaal 1 maand). Als dat niet voldoende is, gebruik dan een NSAID-gel zoals diclofenac of ibuprofen, of overweeg orale/rectale NSAID's. In ernstige gevallen kunnen opiaten zoals tramadol of morfine worden overwogen.
• Corticosteroïdeninjecties: Overweeg dit bij tijdelijke verergering van klachten of als pijnstillers niet voldoende werken. Het effect is vaak kortdurend (minder dan 3 weken) en er kunnen bijwerkingen optreden. Maximaal vier keer per jaar, met minstens zes weken tussen elke injectie.
  Recent onderzoek toonde aan dat een corticosteroïd injectie in de bil net zo effectief is als een intra articulaire injectie in de knie bij artrose. Maar over de bijwerkingen wordt niets geschreven in dit onderzoek.

Wat zeggen de richtlijnen van medisch specialisten?

Deze komen grotendeels overeen met die van huisartsen:

• Zelfmanagement: Informatie en voorlichting over artrose en leefstijl zijn belangrijk.
• Oefentherapie: Dit gebeurt onder begeleiding van een fysiotherapeut volgens de richtlijnen van het KNGF (Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie) met betrekking tot frequentie, intensiteit, type en duur van de oefeningen.
• Medicatie: Start met paracetamol en volg de stappen zoals eerder genoemd.
• Corticosteroïdeninjecties: Deze kunnen tijdelijk verlichting geven, maar worden niet aanbevolen voor patiënten die binnen zes maanden een gewrichtsvervangende operatie ondergaan.
• Geen PRP-injecties: Injecties met bloedplaatjesrijk plasma (PRP) worden niet aanbevolen bij knie- of heupartrose, tenzij in onderzoeksverband.
• Kniebrace: Overweeg dit bij ernstige klachten door mediale tibiofemorale artrose als andere conservatieve behandelingen niet voldoende werken.

Kort samengevat:

Voldoende bewegen, overgewicht vermijden, paracetamol tegen de pijn, naar de fysiotherapeut als dat niet helpt, en als er dan nog steeds klachten zijn, een corticosteroïdeninjectie in de knie. Als dat niet voldoende werkt, opiaten of een gewrichtsvervangende operatie.