Artrose, ook wel osteoartritis genoemd, is een veelvoorkomende gewrichtsaandoening die gekenmerkt wordt door de afbraak van kraakbeen en veranderingen in het omliggende bot en weefsel. Het is een degeneratieve aandoening die de gewrichten kan verzwakken en leiden tot pijn, stijfheid en verminderde functie. Hieronder volgt een uitleg over een aantal van de betrokken processen en factoren bij artrose, gericht op een medische doelgroep.

Pathofysiologie van Artrose

• Rol van Macrofagen en Cytokinen
  Macrofagen zijn belangrijke immuuncellen die betrokken zijn bij de ontstekingsreactie in gewrichten met artrose. Ze produceren cytokinen, zoals interleukine-1 (IL-1) en tumor necrosis factor-alpha (TNF-α), die bijdragen aan ontsteking en kraakbeenafbraak. Deze ontstekingscytokinen stimuleren de productie van andere schadelijke enzymen zoals metalloproteïnasen die het kraakbeen afbreken.
• Synoviaal Weefsel en Fibroblasten
  Het synoviale weefsel, dat het gewricht omhult, speelt een cruciale rol bij artrose. In het geval van artrose is er vaak sprake van synovitis, een ontsteking van het synoviale membraan. Synoviale fibroblasten, de cellen in dit weefsel, worden door ontstekingssignalen geactiveerd en beginnen ook ontstekingsbevorderende stoffen te produceren. Deze fibroblasten dragen bij aan de degradatie van het kraakbeen en kunnen leiden tot een verdere verslechtering van de gewrichtsfunctie.
• Interleukines en Ontstekingsremmers
  Naast ontstekingsbevorderende cytokinen zoals IL-1 en TNF-α, spelen ontstekingsremmende cytokinen zoals interleukine-10 (IL-10) een rol in het moduleren van de ontstekingsrespons. IL-10 helpt om de ontsteking te beperken en weefselschade te verminderen door de productie van pro-inflammatoire cytokinen te onderdrukken.
• Wnt-Signaalweg en DKK-1
  Het Wnt-signaleringssysteem is betrokken bij de regulatie van kraakbeen- en botceldifferentiatie. In artrose kunnen abnormale Wnt-signalen bijdragen aan kraakbeenafbraak en botveranderingen. DKK-1 (Dickkopf-1) is een remmer van het Wnt-signaal en verhoogde niveaus van DKK-1 kunnen bijdragen aan botverlies en verdere schade aan het kraakbeen.
• CD44 en Hyaluronzuur
  CD44 is een receptor op het oppervlak van verschillende cellen in het gewricht, zoals synoviale fibroblasten en chondrocyten. Het speelt een rol in de interactie met hyaluronzuur, een belangrijk component van het synoviale vocht dat bijdraagt aan de smering en demping van het gewricht. In artrose kunnen veranderingen in CD44 en hyaluronzuur bijdragen aan verminderde smering en verhoogde kraakbeenafbraak.
• Kraakbeen en Subchondraal Bot
  Bij artrose is er sprake van kraakbeendegeneratie, wat leidt tot de afbraak van kraakbeen en veranderingen in het onderliggende subchondrale bot. Dit kan resulteren in kraakbeenverlies, subchondrale botveranderingen zoals hyperplasie (toename van cellen) en hypertrofie (groei van cellen), en osteofyten (botuitsteeksels). Deze veranderingen kunnen de gewrichtsfunctie verder verslechteren en pijn veroorzaken.
• Subchondrale leasies 
  Bij artrose zijn veranderingen in het bot direct onder het kraakbeen, zoals verharding (sclerose), vochtblaasjes (cysten), of vochtophopingen (botmergoedeem/BML's). Ze zijn een belangrijke oorzaak van pijn en spelen een cruciale rol bij de progressie van de ziekte. Ze laten zien dat het bot onder het kraakbeen actief betrokken is bij de slijtage, en zijn daarom belangrijk voor de diagnose en behandeling. Op basis van roentgen foto's en MRI vast te stellen. 
   

Behandeling Opties

• Behandelingen voor artrose zijn gericht op het verminderen van pijn, verbeteren van gewrichtsfunctie en vertragen van de ziekteprogressie. Dit kan onder andere omvatten:
• Medicatie: Pijnstillers en ontstekingsremmers om symptomen te verlichten.
• Fysiotherapie: Oefeningen en andere therapieën om de gewrichtsfunctie te verbeteren en de belasting op het gewricht te verminderen.
• Chirurgie: In ernstigere gevallen kan gewrichtsvervanging of andere chirurgische ingrepen nodig zijn.
• Regeneratieve behandelingen: 
  • Zoals PRP
  • PRP+HA
  • WINT
  • HA, hyaluronzuur
  • HA+Chondroitinesulfaat
  • Arthrosamid
  • Kiomedine
  • Stamcellen MSC's
  • Subchondroplasty

Conclusie

Artrose is een complexe aandoening met een breed scala aan betrokken biologische processen. Van ontstekingsmediatoren zoals cytokinen en interleukines tot moleculaire signalen zoals Wnt en DKK-1, elk speelt een rol in de ontwikkeling en progressie van de ziekte. Het begrijpen van deze mechanismen helpt artsen bij het ontwikkelen van effectievere behandelstrategieën om de impact van artrose op de kwaliteit van leven van patiënten te minimaliseren. Bij blijvende pijnklachten vregeet niet als differentiaal diagnose subchondrale leasies mee te nemen. Deze kunnen voor gewrichtspijn zorgen en kunnen eenvoudig behandeld worden.